Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών παραδέχτηκε εγγράφως, μετά από ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, ότι δεν κατασκευάστηκαν τα έργα προστασίας των ακτών από τη διάβρωση στο ανατολικό τμήμα του Θερμαϊκού κόλπου, μετά την επέκταση του διαδρόμου προσαπογειώσεων αεροσκαφών 10-28 στο αεροδρόμιο Μακεδονία, παρότι αυτό προβλεπόταν ρητά στην αδειοδότηση του έργου από το 2000, γιατί απλά ολοκληρώθηκε το χρονοδιάγραμμα του αναδόχου και το έργο έκλεισε!
Τα παραπάνω αποκαλύφθηκαν στη γραπτή απάντηση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σε ερώτηση για την ανησυχητική διάβρωση των ακτών του Δήμου Θερμαϊκού, που κατέθεσαν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, στην απάντησή του, επιβεβαιώνει ότι:
- Η κατασκευή συνοδών έργων προστασίας των ακτών αποτέλεσε όρο του έργου από την αρχική του αδειοδότηση από το 2000 (ΚΥΑ 105214/17.11.2000)
- Υπήρξε καθυστέρηση στην περιβαλλοντική αδειοδότηση των συνοδών έργων προστασίας των ακτών, μετά από την εκπόνηση ακτομηχανικής μελέτης, από το Δήμο Θερμαϊκού.
- Λόγω αδυναμίας συντονισμού της ΥΠΑ με το Δήμο, και παρά την μεγάλη σημασία του έργου, τα έργα προστασίας των ακτών δεν υλοποιήθηκαν γιατί το χρονοδιάγραμμα της εργολαβίας ολοκληρώθηκε (15.11.2019) και μέχρι τότε οι απαραίτητες εγκρίσεις δεν εκδόθηκαν!
Τόσο το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όσο και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχουν σοβαρότατες ευθύνες για τη μη υλοποίηση ενός σημαντικού έργου, το οποίο θα συνέβαλλε στην ανάσχεση ενός αποδεδειγμένα επικίνδυνου φαινόμενου για την περιοχή.
Σήμερα, στην ανατολική ακτή του Θερμαϊκού, έχει ήδη συντελεστεί η καταστροφή υποδομών στην ακτή από το φαινόμενο της διάβρωσης, το οποίο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και από την λειτουργία του αεροδρομίου Μακεδονία, αλλά και από την κλιματική κρίση. Διαρκής είναι επίσης, η απειλή καταστροφών από πλημμυρικά φαινόμενα και η περιβαλλοντική υποβάθμιση της ευρύτερης περιοχής. Ως αποτέλεσμα της ολιγωρίας και της υποτίμησης των ευθυνών, από τη μεριά των Υπουργείων, εγείρονται ζητήματα δημόσιας ασφάλειας και δημόσιας υγείας καθώς και υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της τοπικής ανάπτυξης.
Είναι απορίας άξιο πώς οι υπεύθυνοι κρατικοί φορείς αγνόησαν μια πολύ σοβαρή υποχρέωσή τους έναντι των πολιτών της Θεσσαλονίκης και επέτρεψαν να κλείσει η εργολαβία χωρίς να γίνουν τα έργα προστασίας της ακτής. Ενώ μάλιστα, υπάρχουν ήδη σοβαρά ζητήματα διάβρωσης και επίχωσης στις ακτές του Θερμαϊκού κόλπου, στους δήμους Θέρμης και Θερμαϊκού, εκατέρωθεν του διαδρόμου προσαπογειώσεων αεροσκαφών 10-28.
Η κυβέρνηση οφείλει να ενημερώσει τους πολίτες σχετικά με τα ακόλουθα:
- Με δεδομένη την απειλή καταστροφών από πλημμυρικά φαινόμενα, λόγω κλιματικής αλλαγής, και του γεγονότος ότι το φαινόμενο έχει ήδη προχωρήσει αρκετά και εντός της ακτογραμμής, πότε υπολογίζεται να κατασκευαστούν τα έργα προστασίας των ακτών από τη διάβρωση, λόγω της επέκτασης του διαδρόμου προσαπογειώσεων αεροσκαφών 10-28 και με ποια χρηματοδότηση θα υλοποιηθούν τώρα που η προθεσμία της αρχικής εργολαβίας παρήλθε άπρακτη;
- Τι έλεγχοι έχουν γίνει από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, για την τήρηση των Όρων της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για το έργο του αεροδρομίου Μακεδονία, εάν διαπιστώθηκαν παραβάσεις και τι κυρώσεις έχουν επιβληθεί;
- Ποιες είναι οι επόμενες ενέργειες της κυβέρνησης προκειμένου να προχωρήσει η περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων προστασίας των ακτών εκατέρωθεν του αεροδρομίου Μακεδονία;
Όπως είχαν καταγγείλει ήδη οι οικολόγοι, πολύ πριν την έναρξη των εργασιών επέκτασης, προκλήθηκαν αναταράξεις στο οικοσύστημα του κόλπου, με συνέπεια η περιοχή να πληρώνει αυτό το πολύ βαρύ περιβαλλοντικό τίμημα, δεδομένου ότι με τον επιλεγέντα τρόπο κατασκευής του υπερδιαδρόμου, άλλαξαν οι κινήσεις των θαλάσσιων ρευμάτων του Θερμαϊκού, με συνέπεια να υπάρξουν μεταβολές στο θαλάσσιο οικοσύστημα, που δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα και να περιορίζονται οι αμμουδιές που άλλοτε χαρακτήριζαν την περιοχή.
Οι αρχικές ενστάσεις αφορούσαν κυρίως περιβαλλοντικές επιπτώσεις, λόγω της δραστικής τροποποίησης της παράκτιας δυναμικής, που θα άλλαζε τις ισορροπίες κίνησης και απόθεσης άμμου, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν έντονες διαβρώσεις στις ακτές (Καλαμαριά, Περαία, Νέοι Επιβάτες, Αγία Τριάδα) και έντονες προσαμμώσεις ένθεν και εκείθεν της επέκτασης. Το 2005, όλα αυτά ακούγονταν μακρινά, όμως σήμερα (15 χρόνια αργότερα) τα ζούμε στην καθημερινότητά μας.
Όπως έχει αναφέρει σε ρεπορτάζ της η “Εφημερίδα των Συντακτών” στις 22 Απριλίου 2019, οι ελάχιστες δεσμεύσεις που έθετε η περιβαλλοντική μελέτη, όπως η χρήση πετασμάτων ιλύος (διαχωριστικά από λάσπη) δεν υλοποιήθηκαν. Ο υγρότοπος, εντός του οποίου κατασκευάστηκε αρχικά το αεροδρόμιο, υποβαθμίστηκε περισσότερο, ενώ στο «αλιευτικό καταφύγιο» των Ν. Επιβατών σημειώνονται με αμείωτους ρυθμούς σοβαρά προβλήματα από τις προσαμμώσεις.
Για την ιστορία, το έργο υπεγράφη στις 31 Οκτωβρίου 2005 με αρχικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2011. Τα προβλήματα ξεκίνησαν νωρίς και οι παρατάσεις που πήρε έφτασαν το έργο μέχρι την 31η Μαρτίου 2019, δηλαδή σχεδόν 8 χρόνια αργότερα από την προκαθορισμένη του περαίωση και 13,5 χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης δικαιολογώντας πλήρως τον τίτλο του ως «αιώνιο έργο».
To συγκεκριμένο έργο, αποτελεί μία ακόμη από τις τόσες περιπτώσεις μελετητικών αστοχιών και κακού σχεδιασμού, σημαντικών τεχνικών δυσκολιών, αλλά και διακοπών στη χρηματοδότηση με αποτέλεσμα αντί να κατασκευαστεί σε πέντε χρόνια (δηλαδή να έχει παραδοθεί το 2011), να έχει πιάσει τα 18, προκαλώντας και μεγάλη ζημία στην ανάδοχο κοινοπραξία των ΑΘΗΝΑ και ΑΚΤΩΡ, η οποία διεκδικεί αποζημιώσεις λόγω του εκτεταμένου φαινομένου των καθιζήσεων.
Μόνο όταν το έργο έφτασε στην τελική του φάση, πλέον διευκρινίστηκε αυτό το γενικόλογο που έλεγαν οι υπεύθυνοι, ότι δηλαδή αντιμετώπιζε «τεχνικά και οικονομικά προβλήματα». Τα «οικονομικά» ήταν η διακοπή της χρηματοδότησης, για περίπου δύο χρόνια από το ΠΔΕ, μέσω του οποίου κατευθύνονταν οι πόροι της ΥΠΑ, που είναι ο κύριος του έργου, ο φορέας που το σχεδίασε και το μελέτησε μαζί με τα υπόλοιπα του master plan του «Μακεδονία», την μακρινή εποχή του…1997.
Το έργο ξανάρχισε να χρηματοδοτείται επί υπουργίας Χρήστου Σπίρτζη, αλλά μόνο όταν έφτασε στην τελική φάση των εργασιών οδοστρωσίας, ασφαλτικών και ηλεκτρικών και μηχανολογικών συστημάτων, “ανακαλύφθηκε” τι ακριβώς ήταν τα «τεχνικά» προβλήματα, που ήταν και τα κυριότερα που αντιμετωπίσθηκαν. Το πλέον σημαντικό λοιπόν πρόβλημα από τα τεχνικά, δεν ήταν η αναγκαστική αλλαγή περιοχής για την προμήθεια υλικών επίχωσης, από τον Άγιο Αντώνιο στο λατομείο Λιτοχώρου. 
Το Νο 1 πρόβλημα ήταν οι μεγάλες καθιζήσεις στο τμήμα της επέκτασης προς τη θάλασσα, αλλά σε κάποιο μικρότερο βαθμό και στη τμήμα επέκτασης του 10-28 στην ξηρά.
Οι εκτιμήσεις της μελέτης του έργου ήταν πέρα για πέρα λανθασμένες, όπως υποστηρίζουν μηχανικοί που γνωρίζουν εκ των ένδον την κατάσταση. Προβλεπόταν τρίμηνο για την ανάληψη των καθιζήσεων, ανά τμήμα και υπήρξε περίπτωση που απαιτήθηκαν 40 μήνες, ενώ σε πολλά τμήματα της επέκτασης, χρειάστηκαν 12 ως και 24 μήνες για να συμπυκνωθούν οι επιχώσεις.
Η απόκλιση μεταξύ των εκτιμήσεων της μελέτης και της πραγματικότητας, ήταν τεράστια και έκανε αναπόφευκτες τις καθυστερήσεις. Οι δυσκολίες στη σταθεροποίηση της επέκτασης, συνεπάγονταν τη χρήση πολύ μεγαλυτέρων ποσοτήτων υλικών επίχωσης και τη δέσμευση, προσωπικού και μηχανημάτων στο έργο, για πολύ μεγαλύτερο χρόνο. Σαν αποτέλεσμα, αύξηση του κόστους και υπέρβαση του χρόνου κατασκευής κατά οκτώ έτη.
Πηγές: farosthermaikou.blogspot.com , voria.gr , makthes.gr , efsyn.gr , thermaikos.info , ecology-salonika.org , eco-solidarity.gr , ypodomes.com